«El ostazı» Rabit Batulla: «Başka ber millätneñ dä «Sälät»e yuk!» kire kaytirga

«El ostazı» Rabit Batulla: «Başka ber millätneñ dä «Sälät»e yuk!»

Sälätle balalar häm yaşlärgä yardäm itüçe Respublikaküläm «Sämrux 2016» el premiyaseneñ «El ostazı» nominatsiyase aerım igtibarga laek. Şäxesneñ şäxes bularak formalaşuında iñ zur urınnı ukıtuçı keşe alıp tora bit. Bıelgı premiyadä «El ostazı» isemen xörmät itep kürenekle tatar yazuçısı, dramaturg, publitsist Rabit Batulla häm tarixçı, cämägat eşleklese TR Fännär akademiyase akademigı Indus Tahirowka tapşırdık. Çın ostaz nindi sıyfatlarga iya? Bügenge tatar mädäniyaten saklap kalu öçen yaşlär belän nindi eşlär başkarırga kiräk? Sälätneñ tatar milläte tormışında totkan urını nindi? Monıñ xakta aksakallarıbız belän äñgämä kordık.

Sälät media-üzäge: Ukıtuçı, mögallim, ostaz dibez...  Bu süzlärdä, çınnan da, bik zur mägnä yaşerengän. Bügenge meñlägän Sälätle yaşlärneñ ostazı bulıp torasız. Rabit aga, Indus aga, sezneñ ostazlarıgız turında da kübräk beläse kilä. Alar xakında söyläp uzıgız äle.

Rabit Batulla: Min ädäbiyatçı bularak süzneñ kilep çıgışına bäylänäm inde. (Kölä) «Ostaz» digän süz bar, «ostat» digän bar. Alar ber tamırdan çıkkan süzlär. Ostat – şul osta digän süzdän alıngan, här eşneñ üz ostası bula dip söyläşäbez, här eşkä sälät kiräk dibez. Ä ostaz töşençäse isä üz eçenä «tärbiyaçe», «ukıtuçı» digän mägnäne dä ala. Minemçä,  ukıtuçı keşe gadel dä, şul uk wakıtta kırıs ta bula belergä tieş.  Ostaz bit ul belem dä birä, keşene dä tärbiyali.

Indus Tahirow: Ostaz maxsus räweştä öyrätmi ul. Yaşi, şul yaşäeşe belän turı yul kürsätä. Ul ürnäk, matur ber misal, ölge kebek. Ostaz bulu – däres birü genä tügel. Aña karap yaş buın öyränä, ürnäk ala, kiñäşenä kolak sala, täcribäsenä tayana. Inde bügen ük yaşlär arasında üzebezgä ürnäk keşelär, soklanırlık şäxeslär bar. Dimäk, tormış däwam itä.  

Rabit Batulla: Yulımda yaxşı ukıtuçılar küp oçradı, şöker. Üzemneñ ostazım dip Bakıy Urmançenı sanıym. Gärçä min rässam tügel. Tönnär bue da söyläşep utıra ala idek. Min anıñ eşlären, xezmätlären dä däwam ittem. Näkıy Isänbät tä minem ostazım. Näkıy aga tarix, ädäbiyat buença turı yul kürsätä belde.

Indus Tahirow: Sälätneñ tagın ber ukıtuçısı Änwär abıegız Xäyrine dä iskä almasak  döres bulmas. Anıñ kebek tırış keşene min belmim. Änwärne bit öyrätüçe bulmadı, üzlektän iske häm yaña garäp grafikasın öyrände. Belgänne başkalar belän dä urtaklaşırga omtıldı. Uzgan elnı Sälät uzdırgan Änwär Xäyri ukularında katnaştım. Iskitkeç kiçä buldı. Fikerdäşebezne şulay zurlaganıgızga räxmät! Bu ukular kiläçäktä dä däwam itsen ide, programma tözegändä Änwär abıegıznı şäxes bularak tagın da tiränräk açırga tırışıgız.

Sälät media-üzäge: «Sälät – kiçä, bügen, irtägä» digän temaga fiker alışıyk äle. Berläşmäbezgä, anıñ aktiwistlarına kiñäşläregezne, bäyagezne birsägez ide.  

Rabit Batulla: Sälätneñ küzgä kürenerlek näticäläre bar. Ser tügel, kiçäge sälkeşlär bügenge köndä zur urınnarda citäkçelär. Icat, sängat, mädäniyat ölkäsendä dä adım saen Sälätlelär. Bu bit näticä. Üzemneñ ike ulım da Sälättä üste. Bik teläp baralar ide, keçkenädän tatarça aralaşıp üstelär alar.

Indus Tahirow: Sälät – telebezne saklau moxite, şunısı belän aeruça gorurlanam. Sälät – ul, çın mägnäsendä, alga bara torgan, tatarlıknı nıgıta, telebezne alga sörä torgan cämgıyat. Mömkinlekläre eldan-el arta. Sezdäge sälätle yaşlärne kayçakta kürep küñel dä neçkärä xätta. (Kölä)

Rabit Batulla: Sälät – totaş agım bit ul, zur xezmät, kiläçäkkä ömetlär. Başka ber millätneñ dä «Sälät»e yuk! Şuña kuanıp yörim. Bilärdäge Sälät forumında töşerelgän wideoyazmalarnı karagaç gorurlık xise tua: andagı sarı kiemle sälkeşlärneñ küplege... Bu köç kenä tügel, bu – kuät! Yuk, kuät kenä dä tügel äle, bu – kodrät!

Indus Tahirow: Sälät – tel, rux häm akıl berdämlege dibez. Bu dörestän dä şulay. Sälätneñ bügenge yaşäeşe – tatarlıknıñ çagılışı ul. Tatarlar bügenge köndä Räsäydä yaşäü misalın birälär, anıñ teräge bulıp toralar. Min ışanam: kiläçäktä bezneñ yaşlärebez tagın da zurrak ürlärgä ireşerlär äle!

Sälät media-üzäge: Kiläçäktä dä sez bezneñ belän bulırsız dip ışanıp kalabız! Izge teläkläregez, yaktı fikerläregez öçen olı räxmätebez sezgä, ostazlarıbız! Xörmät itäbez, ürnäk alabız, sezneñ täcribägezgä tayanabız!   Sez bezneñ gomerlek ukıtuçılarıbız bulganga bez çiksez şatbız.