IT, robotlar häm dizayn: balalarga kiläçäk hönärläre turında niçek söylärgä ← kire kaytirga

Bilär tarixi-arxeologik muzey-tıyulıgı territoriyasendä «Sälät» forumınıñ ukuçılarnıñ yaña hönärlär, şul isäptän kiläçäktä aeruça populyar bulgannarnı öyränüenä bagışlangan berençe smenası uza.

Forumga törle yaştäge häm belem däräcäsendägebalalar kilä. Alarnı niçek yaña temalarga kertep cibärergä? Niçek katlaulı äyberlär turında gadi süzlär belän söylärgä? Bu häm başka soraularga forumnıñ IT, robototexnika häm UI/UX dizayn yunäleşläre buença belgeçläre cawap birde. Bez Mäskäü Programmistlar Mäktäbe ukıtuçısı -Katerina Tarasowa, «Sirius» üzäge ukıtuçısı Danil Batrşin häm matematik konferentsiyalär ciñüçese Daniil Stolyarenko belän söyläştek.

Katerina Tarasowa belän bez dizayn häm ITölkäseneñ bäyläneş noktaları häm «UI/UX» turında söyläştek.

«UI/UX-dizayn - ul şaktıy yaş hönär. Anıñ mägnäse matur häm uñaylı dizayn buldırudan gıybarät. 

UI (User Interface, kullanuçılar interfeysı) - bu saytnıñ yaki ​​kuşımtanıñ maturlıgı häm estetik kabul itelüe öçen cawap birüçe dizayner hönäreneñ ber öleşe. Min xätta balalardan da produktnıñ tışkı kıyafäte nikadär möhim buluı turında soradım, häm barısı da anıñ ähämiyaten belderep kulların kütärdelär. Bügenge köndä küpçelek kompaniyalär sıyfatlı dizayn buldıru öçen bixisap akçalar tügälär, çönki bu alarnıñ produktsiyaseneñ cälep itelüçänlegen arttıra.

UX (User Experience, kullanuçılar täcribäse) - bu kullanu uñaylılıgı. Mäsälän, sayt bik matur bulıp ta, anda berni dä añlaşılmaska mömkin. Dizayner kullanuçınıñ kuşımtanıñ teläsä kaysı noktasınnan minimal sandagı adımnar belän genä ikençesenä kilep citüen täemin itärgä tieş. Ägär dä, produkt satıp alırga uylagaç, miña million cirgä küçärgä turı kilsä, min, mögaen, anıñ köndäşeneñ saytına keräçäkmen. Bu wak närsä kebek, läkin dizaynda här adım möhim», - dip söyläde Katerina.

Workşop wakıtında spiker balalarga dizaynnıñ töp kagıydäläre turında söyläde. Annan soñkatnaşuçılar algan belemnären gamäldä kullanıp karıy aldılar. 

«Balalar bik sälätle, kızıksınuçan, açık. Min üzem ukıtuçı häm törle balalarnı küräm, ämma «Sälät»tä barlık balalar da iskitkeç - min şakkattım. Därestän soñ kayberäülär xätta kabat kildelär», - dip östäde Katerina.

Dizaynnı niçek gadi itep añlatırga digäç, ul belem birü protsessında wizual çagıştırularnıñ möhimlege turında iskärtte.

«Min balalarga törle wizual obrazlarnı misalga kiterü bik möhim digän karaşta, çönki ul - istä kaldıru öçen iñ möhim instrumentlarnıñ berse. Gadättä, min eşläü protsessın taktada yasap kürsätäm, läkin monda katnaşuçılarga dizaynerlarnıñ küpçelege kullana torgan maxsus kuşımta - «Figma»da kürsättem.

Şulay uk balalar belgän häm alarnıñ tormışında bulgan gadi äyberlär belän oxşaşlık tabarga mömkin, mäsälän, uennar, seriallar, memnar. Bu kızıksınunı arttıra», - dide ul.

Danil Batrşin programmalaştıru ölkäsen saylau häm IT ölkäsendä karera başlau turında uku-ukıtu sessiyase ütkärde. 

Balalarga IT turında niçek söylärgä dip soragaç, Danil, gadi mäsälälärdän başlap, katlaulılarına küçärgä häm daimi räweştä IT temasına kızıksınu uyatıp torırga möhim, dip cawap kaytardı. «Keçkenä balalar programmalaştıru turında berni dä belmilär diyarlek häm alarga katlaulı tellärne añlatu mägnäsez. Mäktäp ukuçılarına nindi yulga basuhäm närsädän başlau: nindi tel, kurslar saylau, niçek küp mäglümat arasında butalmau h.b. buença kiñäş birü - küpkä yaxşırak. Däreslärdä min gadättä balanı hönärgä salmak kına kertüöçen, üzemneñ karaşka, iñ kulay yulnı täkdim itäm», - dip söyläde Danil.

«Min härwakıt «Scratch»tan başlarga kiñäş itäm - bu balalar öçen maxsus yazılgan programmalaştıru tele - anda multiklar häm uennar yasarga mömkin. Elementlarnı tözü buença eş pazl räweşendä başkarıla, bu ısul balalar öçen bik uñaylı. Tagın ber yaxşı tel - App Inventor. Ul aldan äytkänenä oxşagan, ämma mondasin android-caylanmalar öçen kuşımtalar yasıysıñ»,- dip östäde ul. 

Belgeç süzlärençä, alga taba inde katlaulırak, ämma bala üzläşterä alırlık programmalaştıru tellären saylarga da bula. «Miña kalsa, alga tabada barıber ciñelräk tellärne saylau yaxşırak, çönki balalar butalırga mömkin. Mäsälän, minem enemä 11 yaş, bez anıñ belän dä programmalaştıru belän şögıllänäbez. Anıñ öçen iñ möhime - kızık bulsın. Ägär dä bu kızıksınunı saklasak, bez kiläçäktä tagın da katlaulırak tellärne üzläştererbez, - dip urtaklaştı programmist.

Şulay uk ​​Danil balalarnıñ ostaxanälärne bik cılı kabul itülären, kayberläreneñ xätta axırdan kilep, küp soraular birülären iskärtep ütte. «Törkemdäge här bala bik kızıksınıp tıñlap utırdı, ä ukuçılarnıñ kübese xätta şulay uk ​​programmist bulırga teläülären belderde», - dip östäde ul. 

Balalar da fikerläre belän büleştelär.

«Ostaxanä mindä zur kızıksınu uyatı, faydalı buldı! Min elek beraz programmalaştıra idem, läkin monı xätta kod dip atarga da kıen - Scratch ta 4 uen yasadım», - dip söyläde Ilnur. 

«Ostaxanä bik tekä buldı - bezgä tögäl plan birdelär: alga taba närsä öyränergä kiräk häm närsä belän şögıllänergä mömkin. Minemmoñarçı da programmalaştıru tele belän eşläü täcribäm bar ide, ämma därestän soñ küp närsälärgä açıklık kerde. Moña kadär min Python häm Java programmalaştıru tellären öyrändem.Kiläçäktä programmalaştıru ölkäsendä ukırga häm eşlärgä niyatlim», - dip östäde Delyus.

Daniil Stolyarenko balalarga xäzerge cämgıyattä sänägıy robot-manipulyatorlar häm kwadrokopterlarnıñ niçek kullanıluı, alarnıñ tözeleşe turında söyläde, ä däresaxırında balalar xätta alar belän idarä itep karadı.

«Robot-manipulyatorlar teması minem öçen bik möhim, çönki Rossiyadä alarnı citeştermilär. Min manipulyatorlar belän berençe kursta uk şögıllänä başladım häm yartı eldan soñüzemneken cıydım. Iñ kıenı - ul eşläsen öçen programma yazu ide», - dip büleşte Daniil. 

Caylanmanıñ katlaulılıgına häm texnologik östenlekkä karamastan, balalarga ostaxanäneñ ikençe öleşe - kwadrokopternı öyränü oşadı.

«Bäläkäy bulsalar da, balalar gayat kızıksınuçan häm küp kenä, dronnar belän şögıllänä başlaganda, min xätta uylanmagan da, akıllı soraular birälär», - dip urtaklaştı belgeç. 

Dronnar şaktıy kurkınıç häm alar belän idarä itü öçen küp şögıllänergä kiräk, şuña kürä anıñ belän Daniil gına idarä itte. Anıñ karawı, balalar monı maxsus simulyator yardämendä eşli aldı. 

Alay da şul kadär yaş wakıttan balalarga robototexnikanı niçek öyrätergä digän sorauga belgeç: «Robototexnika teması katlaulı, ämma min, balalar barısın da yaxşı üzläşterdelär, dip uylım. Min alarga açık misallar belän monıñ niçek eşläwen häm ni öçen kiräklegen añlattım», - dip cawap birde.

Daniil süzlärençä, robototexnika belän şögıllänüne maxsus tügäräklärdä başlasañ yaxşırak. Läkin ägär sezneñ şähärdä alar bulmasa, bu temanı möstäkıyl räweştä dä öyränergä mömkin. Mäsälän, internettagı äsbaplar yaki yutubtagı profille kanallar yardämendä. 

Alda «Sälät» forumında katnaşuçılarnı törle yunäleşlär buença tagın biş smena kötä. Alarda yaşlär icatka çuma, yaña eko-trendlar belän tanışa, möhim sotsial künekmälären arttıra alaçak.