Şäxes

I: Nariman abıy, «Sälät»kä kilep elägü tarixın söylä äle.

Nariman: 2009 nçı el ide. Bez, Ilsur abıegız Nafikow belän bergä KWN uynıy idek. Robert abıegız Islamow «Sälät-Tel 2009» alanına ostaxanä ütkärergä Ilsurnı, ä ul üz çiratında mine çakırdı. Menä şulay älege ozın tarix başlanıp kitte dä inde.

I: Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme? Ä berençe sälkeşläreñne?

N: Kızganıçka, min sälkeş bulmadım. Küp balalar monı äytkäç ışanmıy da toralar xätta. «Sälät-Tel 2009»da bez barı ukıtuçılar gına idek, häm üzebezneñ sälkeşlärebez bulmadı. Ä şul uk elnı «Sälät-Bögelmä»gä bargaç, min tulı xokuklı äydamanga äyländem. «Bögelmä»gä bez gadät buença, irtän sälkeşlärebezne karşı alır öçen, smena başlanırga ber kön aldan kiläbez. Irtä, gadättä, bik irtä başlana – 7dä ük. Bötenese yoklıy ide, ä minem bülmäneñ işegen kemder açıp karıy da yabıp kuya, açıp karıy da yaba. Min tora başlasam şunda uk kaça üze. Älege «kemneñder» sälkeş ikänlegen añlagaç, torıp yanına çıktım. Çıksam... işek töbendäge utırgıçlarda kap-kara küzle, samimi elmayulı näni genä kız utıra. Yanında üzennän zur çemodanı da yata. Älege keçkenä kız bügenge köndä «Äydamannar mäktäbe 2014» ciñüçese, «Sälät KWN Ligası» oeştıruçısı häm minem yakın dustım – Albina apagız Kadirowa!

I: Äybät äydaman nindi bulırga tieş?

N: Äybät äydamannıñ tögäl bilgelmäse yuk inde anıñ. Äydaman üzendä bulgan äybät yaklarnı balalarına kürsätä belergä tieş. Ä naçarların isä, kiresençä: 10 katlı bige bulgan sandıkka salıp anı kuzgatmasın. Berençedän, äydaman bulırga uylagan keşe üz-üzenä sorau birergä tieş: kiläçäktä ul barı äybät yaktan gına ürnäk bula alırmı? Bezneñ «Sälät» xäzer 18 könlek lager gına tügel, ul zur häm katlaulı sistema. Ikençedän, äydaman ul – komandanıñ möhim ber öleşe dä.

I: Ni öçen «Sälät-Bögelmä»?

N: Monı xäl itü bik ciñel buldı. «Sälät-Tel 2009»da bezdän kala tagın Tyulpan Xäbibullina häm Gölnaz Säxabutdinowa da ukıttılar. Smena axırına taba alar bezdän dä «Äydaman bulırga telämisezme?» dip kızıksına başladılar, bulgan barlık alannar häm festiwal turında söyläp birdelär. Ul wakıtta alar äle öçäü genä ide: Rauşan, Ruxiyat häm Bögelmä. Şunda bez älege alannarnıñ iñ köçseze kaysı dip soradık. «Bögelmä» äle ikençe genä elın eşli, ä «Rauşan» belän «Ruxiyat»neñ täcribäläre zur», - dip cawap birdelär kızlar. Menä şunda bez bertawıştan «Sälät-Bögelmä»ne sayladık ta inde.

I: #netniçegokruçeçemmoyabuga xeştegınıñ tarixın söyläp üt äle.

N: Balalar uylap taptı anı. Çınlıkta, min maktanulı sörännärne yaratmıym. «Iñ şäp egetlär, iñ şäp kızlar, iñ şäp alan!» kebekläre bötenläy küñelemä yatmıy. Min üzem härwakıtta balalarga, komandaga «Üzeñ turında üzeñ söyläp eş çıkmıy, anı başkalar kürerlek itep eşli belergä kiräk», - diya idem. Şuña bu xeştegnı kürgäç uyga kaldım. Annarı miña anı «Bez – ber gailä. Bu «Minem äniem iñ äybäte» digän kebek» dip añlatkaç, tınıçlandım.

I: «Sälät» tellär mäktäbe niçek dönyaga kilde?

N: «Sälät» tellär mäktäbe oeştıru Tahir Nasibullin belän ikebezneñ uena «Sälät-Tel 2013»tä ukıtuçı bulıp eşlägändä kilde. Çınnan da, sälkeşlrgä el äylänäsendä çit tellär öyrätü bik äybät bit. Ostrowskiy uramında urnaşkan yaña ofisıbızda monıñ öçen böten mömkinleklär dä bar, auditoriyalär dä küp.

I: Küpme bala ukıy älege mäktäptä? Däreslär niçek uza?

N: El yarım eçendä mäktäpne 80gä yakın keşe tämamladı inde. Ukuçılar belem alsa, bez zur täcribä tupladık. Böten däreslär dä kiç belän ütä. Ber däres sägat yarım bara. Törkemnär keçkenä, alay ukıysı caylırak. Däreslärdä härçak cılı atmosfera häm uñaylı şartlar tudırırga tırışabız. Mondagı kayber ukuçılar üzläre dä äydaman bulırga teläk belderälär äle. Misalga, Ildar Cälälewne häm Aygöl Şäripowanı kiterep bula. Alar ikese dä mindä ingliz tele ukıdı. Äydamanlık ölkäsendä uñışlar telim sezgä!

I: «Sälät»ne 10 eldan soñ niçek küräseñ? Ä 50? 100?

Nariman: «Sälät-Däülät»! (kölä). Küz aldına kiterergä dä kurkam xätta. Cäüdät abıy, Timur abıy belän aralaşkanda, mina alarnıñ fiker söreşe artınnan ölgermim. Alar böek keşelär, imanım kamil, «Sälät» äle dönyaga küp fayda kiteräçäk.

I: Sälkeşlärgä teläkläreñ?

N: Sälkeşlär! Yaxşılıkka omtılıgız! Bezneñ zamanda monıñ xätle mömkinleklär yuk ide. Şuña kürä, bezdän äybät bulıgız.

I: Islam abıy, «Sälät»kä kilep elägü tarixın söyläp üt äle.

I.W.: 2006 nçı el ide ul. Miña 15 yaş. «Sälät-Rauşan» alanınınnan soñ min üzemneñ tormışımnı «Sälät»tän başka küz aldına kiterä almadım.

I: Berençe äydamannarıña karata mönäsäbäteñ niçek?

I.W.:Min alarnı bik cılı xislär belän iskä alam. Rişat abıy Xäsänow häm Rezeda apa Şiriewa – minem öçen «Sälät» dönyasın açuçılar buldılar. Meñ räxmät alarga!

I: Ä berençe sälkeşläreñne xäterliseñme? Aralaşasıñmı?

I.W.: Bik teläp aralaşam. Alarnı kürsäm käeflärem kütärelä.

I: Sarı galstugıñ barmı?

I.W.: Äye, 2007 nçe elda aldım.

I: «Sälät» - sineñ öçen närsä ul?

I.W.: «Sälät» - minem öçen çın mägnäsendä ikençe gailä. Duslarımnıñ kübese belän monda tanıştım, monda taptım. Äle tagın ideyaläremnı, xıyal, maksatlarımnı çınga aşırırga da mäydançık birde ul miña. Çiksez räxmätlemen! Dönya buylap säyaxät itärgä dä mömkinlek açtı. Monısı öçen aerım räxmät!

I: «Sälät»neñ kiläçägen niçek küzallıysıñ?

I.W.: Xäzerge kebek ük cılı, räxät häm dustanä atmosfera saklanaçak. Monısı – bersüzsez! Proektlarnıñ üsüen, masştabı zurayuın da kötäm.

I: «Sälät»tän tış ni belän şögıllänäseñ?

I.W.: Xäzerge wakıtta Kazan (Idel bue) Federal Uniwersitetınıñ ekonomika belän idarä itü häm finanslar institutında eşlim. Könem şunda ütä. Törle icadi çaralar alıp baram. Muzıka, wideo töşerü kebek icat eşlärennän dä çitläşmäskä tırışam.

I: Kiläçäkkä plannarıñ nindi?

I.W.: Ooo, plannar zurdan! Kosmik korabl tözep, galämgä oçıp «Sälät-Yupiter» smenasın ütkärü (elmaya).

I: Sälkeşlärgä teläkläreñ?

I.W.: Sälkeşlär, Nadir abıy – milaşka!

30 oktyabrdän 3 noyabrgä kadär “Wasilewskiy” sanatorienda “El äydamanı-2014” bäygese görläp uzdı. Älege konkursta “Sälät” isemennän Albina Kadirowa da (“Sälät-Bögelmä-2012, 2013”, “Sälät-Şäxes-2012” – äydaman, “Sälät-Şäxes-2013” – ölkän äydaman) katnaştı. Äytergä kiräk, katnaşıp kına kalmadı, laeklı räweştä 2 urınnı yaulap ta kayttı. Şul isäptän ul bezneñ belän xis-kiçereşlären urtaklaştı.

-          Albina, söyläp üt äle, älege bäyge turında sin kayan işetteñ? Ciñügä sine ni etärde?

-          Älege bäygedä min 1 nçe tapkır katnaştım. “Sälät”neñ Äydamannar Mäktäbendä ciñü yaulagaç, Aygöl apa Gabdraxmanowa (“Sälät” klubı prezidentı) “El äydamanı”na da barırga täkdim itte. Döresen genä äytkändä, başta bik atlıgıp tormadım. “Sälät” danın yaklaarga kiräk buluın añlap, katnaşırga karar kıldım.

-          Bäygeneñ näticälärennän sin känägatme?

-          Bik ük tügel. Äybäträk tä bula ala ide. Minem öçen borçılgan, can atkan keşelärneñ ışanıçın aklamadım şikelle toela. Bäygegä näticä ballar sistemasında yasaldı, monda, dimäk, bäxäsläşep bulmıy. Üz östemdä eşlärgä häm üsärgä kiräk dip, maksat kuydım.

-          Bäygeneñ uku-ukıtu programması bar ideme? Şunıñ turında da söyläp üt äle.

-          Yuk, andıy programma yuk ide. Jyuri ägzaları kiräk çakta kiñäşlären birde – şul gına. Bezneñ bäyge belän berrättän “Wasilewskiy”da 16 nçı respublikaküläm wariatiw programmalar häm pilot proektları festiwale uzdı. Anıñ katnaşuçıları belän dä aralaştık, täcribä urtaklaştık.

-          Bäygedä yaulangan 2 nçe urın siña ni birä?

-          Jestkiy disk (kölä). Ä döresen äytkändä, bäygegä baruçıma tamçı da ükenmädem. Bu bik zur täcribä häm yaña tanışlar, duslar!

-          Äydaman bulıp kayda eşlärgä telär ideñ?

-          Barı tik “Sälät” alannarında gına! Bäygedän soñ bu teläk tagın da köçäyde. Minemçä, bez kalgan lagerlardan bik aerılabız. Äybät yaklarda, älbättä.

-          Äydamanlılık siña şäxes bularak üsärgä yardäm itäme?

-          Äye, bilgele! Min balalarnı bik yaratam. Äydaman bulıp eşläü – ul cırçı da, biyuçe dä, tılsımçı da bulu digän süz! Balalar yanında min küpkä yardämçelgä äwereläm, alarga karap samimilıknı yugaltmaska kiräklegenä inanam. Gomumän alganda da, balalardan da küp närsägä öyränep bula. Minem sälkeşlärem el däwamında xälläremne beleşep toralar. Moña çiksez şatlanam. Bu bit min alarga gadi ber äydaman gına tügel, yakın dus ta bula alganmın digän süz. Süzemne balalarıma möräcägat belän tämamlıysım kilä: “Min sezne yaratam! Sez tormışımda bulganga – min bäxetle!”

I.: Elmira apa, “Sälät”kä niçek kilep eläkteñ, şunıñ tarixın söyläp üt äle.

E.G.: “Sälät” turında min balaçagımnan uk işetep belä idem. Başta anda baru, katnaşu teläge belän yanmadım. Min gomumän, öydä utıra torgan tınıç bala idem. Şaktıy lagerlarga barıp karasam da, äz genä küñelsez bula başlauga, elap öygä kaytaruların sorıy idem. 9 nçı sıynıfta ekonomika buença olimpiadadan 1 nçe urınnı yauladım. Şunda “Sälät”kä çakıru kilde. “Barmıym, citte”, - dip uyladım eçemnän genä. Tik şunda telewizordan “Sälät” turındagı reportajga küzem töşte. Oşadı bit, äy! Şulay itep, täwäkkälläp, kittem Sälät-Rauşanga. Bu 2009 nçı el ide.

I.: Sin üzeñ tärtiple sälkeş ideñme?

E.G.: Xm... Belmim dä inde. Äydamannarımnıñ zarlanganı bulmadı üze. Min, gomumän, härdaim alarga yardämgä atlıgıp tordım. Däreslärgä dä bersen-ber kaldırmıyça yördem.

I.: Sarı galstugıñ barmı?

E.G.: Ni kızganıç, yuk. “Sälät” sälätle balalar belän tulgan. Berençe tapkır biregä eläkkäç, min şakkatuıma çik-çama bulmadı. Ällä şuñamı, min sälkeşlelek çorımda sarı galstukka laek bula almadım. Ölgermädem.

I.: Äybät äydaman nindi bulırga tieş?

E.G.: Äybät äydaman ul, berençe çiratta, xäyläkär psixolog. Ul balanıñ küzlärenä karauga, anı ni borçıganın, şatlıgın, zarın, telägen añlap alırga tieş. Törkemdä cılı atmosferanı saklarga tieş. Balaga turı yul kürsätergä, säläten açarga yardäm itärgä tieş. Min bäxetle sälkeş – minem äydamannarım näk şundıy ide.

I.: Berençe sälkeşläreñ belän aralaşasıñmı?

E.G.: Aralaşam, siräk bulsa da. Berärse belän uramda, ütep barganda oçraklı küreşsäm, bik şatlanam, ozaklap söyläşteräm. Wakıt-wakıt alar miña inde olıgaygaep betkän kebek toelalar. Uñışlarına bik söenäm.

I.: “Cinema Club” turında söyläp üt äle.

E.G.: “Cinema Club” – äle çagıştırmaça yaña proekt. Anı üsterer öçen östendä şaktıy eşlise bar. Bez biredä barı tik tatar telendä bulgan filmnarnı gına kürsätäbez dip söyläştek. Xalkıbız ruxın, goref-gadätlären bergäläp saklamasak, kem saklar? Şuña kilegez, küregez, karagız.

I.: “Sälät”tän tış ni belän şögıllänäseñ?

E.G.: Minnän härwakıt “Elmira, sineñ buş wakıtıñ berär kayçan bulmı ul?” – dip sorıylar. Çınnan da, andıy wakıtım minem yuk. Tik min moña şat kına. Älegä min yugarı uku yortında, soñgı kursta belem alam. “Soñgı” ikänen añlap, teläp häm yaratıp ukıym. Gomumän, tormışnıñ häm minutı unikal, ul bütän kabatlanmayaçak. Şuña här momentnıñ kaderen belegez!

I.: Tormışta bulgan maksatlarıñ, xıyallarıñ, plannarıñ?

E.G.: Iñ zur telägem – Awstraliyagä häm Kubaga baru. Yal itär öçen tügel, yaşäp karau öçen. Küp tanışlarım anda yaşäü bik räxät dilär. Minem menä şuşı süzlärneñ döreslegenä inanasım kilä. Annarı banal bulgan xıyallar kitä: diplom alu, kiyaügä çıgu, itäk tutırıp balalar üsterü, zur gına ber banknıñ direktorına äwerelü.

I.: Bitendäge sipkelläreñneñ sanın beläseñme?

E.G.: Beryulı sanap kararga mataşkannar ide anı. Tik oçına çıga almagannar ide. Miña kalsa, 500 tiräse bulır.

I.: Soñgı ukıgan kitabıñ?

E.G.: Gyuntekin Reşat Nurinıñ “Listopad”ı ide ul. Küptän ber ukıgan idem inde, tagın ukıysım kilep kitte.

I.: Sälkeşlärgä teläkläreñ?

E.G.: Iñ möhime, yaxşı keşelär bulıgız. Sez – bezneñ kiläçäk.

Kem: Kamil abıy Şäripow

Kayçan: 2008 nçe eldan birle

Däräcäse: “Sälät” klubı witse-prezidentı

I.: Kamil abıy, “Sälät”kä kilep kilep elägü tarixın söyläp üt äle.

K.Ş.: Bul xäl 2008dä buldı. Min ul wakıtta turistik xäräkätlärdä katnaşıp, Tatarstannın törle poçmakların gizä idem. Könnärdän ber könne, bezneñ yulıbız Bilär cirlegenä dä töşte. Ul wakıtta Bilärdä nindider festiwal kaynıy ide, soñınnın gına "Sälät"lelärneñ festiwale ikänen beldem. Başta aña isem kitmäde, läkin soñınnan, "Sälät"neñ festiwaldan soñ nindi çista cirlekne kaldırganın kürgäç, soklanıp kaldım. "Mondıy xäräkät tabigat belän dä "çista" bulsa, dimäk, anıñ asılı da kürkäm häm saf" - dip uylap kuydım eçtän genä. Ä inde awgustta, min "Sälät-Elemtä" alanına sälkeş bularak bardım.

I.: Şul könnän başlap “Sälät”tä nilär üzgärde?

K.Ş.: Sanap betergesez küp inde alar: katnaşuçılar sanı da, “Sälät” alannarınıñ geografiyase dä. Yaña proektlarınıñ barlıkka kilde. Läkin şunısı kuandıra – “Sälät” üz printsiplarınnan ber dä çitläşmi. Anıñ asılı häm töp maksatı inde 20 el tatar ilebezgä xezmät itä.

I.:  Witse-prezident däräcäsenä niçek ireşteñ?

K.Ş.: "Ireşteñ" dip äytü bik döres bulmas. Gadättä, eş komandasın citäkçe cıya. Mine dä, Aygöl Gabraxmanowa (“Sälät” klubı prezidentı) kürep alıp, “Sälät” taşkımına çakırdı. Şuña anıñça cawap birim äle: “Sälät”emne yaratkanga ireştem!

I.: Sarı galstugıñ barmı?

K.Ş.: Äye, bar.

I.: Äydaman nindi bulırga tieş?

K.Ş.: Minemçä, här äydamannıñ 2 töp sıyfatı bulırga tieş, berençese - ixlaslılık, ä ikençese - sabırlık.

I.: Sine säyaxät itärgä yaratuçı bularak sorıym äle. Niçä ildä bulganıñ bar?

K.Ş.: Barlıgı 10-12 ildä bulganmındır. Alar arasında Awrupa illäre dä, Aziya belän yakın könçıgış illäre dä bar. Iñ oşaganı - Estoniya, çönki Estoniya ul zur ber urta gasır kalası. Estoniya başkalası Tallin buylap yörgändä, üzeñne urta gasır bahadirı dip xis itäseñ.

I.: Niçä tel beläseñ?

K.Ş.: Tatar, Rus, Törek, Ingliz tellärendä ciñel aralaşam. Frantsuz telen isä xäzer öyränäm.

I.: Buş wakıtıñ niçek uza?

K.Ş.: Buş wakıtımnı sport belän şögıllänep ütkäräm, futbol yaisä zur tennis uynıym, kitaplar da ukırga yaratam. Soñgısı, Elif Şafaknıñ "Kara söt" äsäre. 

Kem: Elina apa Stepanowa, “Ruxiyat”tä 2001 dän birle 

Däräcäse: “Sälät-Ruxiyat 2014” – direktor, “Fänsar Akademiyase” proektı citäkçese 

I.:“Sälät”tä sin niçänçe eldan birle? -

E.S.:“Sälät”kä min 1999 nçı elda kildem. “Sälät-Arşan” alanı ide ul. Esse Anapa koyaşı astında min berençe tapkır “Sälät” dönyası belän tanıştım. 2001 dä isä Ruxiyatkä eläktem. Häm bütän aerıla almadım. Mäñgegä yarattım! 

I.: Bügenge köndä “Sälät” sineñ öçen närsä ul? - “Sälät” minem öçen berençe könnän ük gailämä äwerelde. “Sälät” ul – duslık! “Sälät” ul – mäxäbbät! Monda eşlängän eş – küñelgä läzzät birä, awırlıgı hiç sizelmi. 

I.: Ä sarı galstugın barmı? 

E.S.:Äye! 2004 nçe elda, älege dä bayagı “Ruxiyat” alanında aldım. Äle dä xäterlim, ul elnı älege kaderle büläkkä barı 2 genä keşe laek dip tabılgan ide. 

I.: Elekkege festiwalme, ällä inde xäzerge masştablı forummı? 

E.S.:Härkaysı üzençä äybät. Festiwal ul – gailä, räxät ber mizgel. Ä forum isä zur mömkinçelek tä. Monda sälätle balalarga üseş öçen ber digän mömkinleklär tudırılgan. Kaderen genä belergä kiräk! 

I.: Sin üzeñ äydamanlıknıñ böten ürlären tatıgan keşe. Şulay bulgaç, äyt äle, yaxşı äydaman nindi sıyfatlarga iya bulırga tieş? 

E.S.: Yaxşı äydaman, iñ berençe çiratta, balalarga xörmät belän karauçı apa-abıy ul. Ul berkayçan da balanıñ sälamätlege, käefe, mömkinlekläre häm şäxsi üzençälekläre xakında onıtırga tieş tügel. Ä inde törle kuldaş belän kileşep eşli dä belsä – ul alıştırgısız äydaman. 

I.: Ä üzeñ berençe sälkeşläreñ belän aralaşasıñmı?

E.S.: Aralaşu gına tügel, min alar belän çiksez gorurlanam da äle! 

I.: Sine Kazan (Idel bue) Federal Uniwersitetınıñ mögallime bularak ta beläbez. Üsep betkän sälkeşläreñne ukıtırga turı kilgäne yukmı? 

E.S.: Bar, älbättä, bar. Alar belän eşläü ciñel, üzenä kürä ber ücätlelek, belemgä omtıluçanlık belän aerılıp toralar. Elina apa dimäskä genä awır alarga. 

I.: “Sälät”tän tış wakıtıñ niçek uza? 

E.S.: Şul Uniwersitetta uza da inde. 

I.: Kiläçäktä “Sälät”ne niçek küzallıysıñ? 

E.S.: “Sälät”neñ üz mäktäbe, äle ul gına da tügel, üz uniwersitetı bulaçak. Här rayon saen “Sälät” klubı görläp eşläyaçäk. “Sälät” dönyası böten Räsäygä bilgele oeşma bulıp tanılaçak. 

I.: Sälkeşlärgä teläkläreñ? 

E.S.: Fikeremne tögälräk belderü öçen rusça äytäsem kilä: “Wı – nebo, wse ostalnoe – pogoda”. Onıtmagız şunı.

 

- Aygöl apa, “Sälät”tä sin niçänçe eldan birle? Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?
- 2006 el ide ul, Rauşan alanı. Berençe äydamannarım - Aygöl apa häm Timur abıy. Alarnı onıtıp bula dimeni? Äle ul gına da tügel: älege smenada ölkän äydaman - Timur abıy Söläymanow, direktor - Güzäl apa Usmanowa ide!!! Yoldızlı alan!
- Berençe sälkeşläreñ belän haman da aralaşasıñmı?
- Aralaşam, älbättä. Döresen genä äytkändä, minem öçen berençe, ikençe, öçençe sälkeşlär yuk – alar barısı da mineke! Alar minem öçen bertörle däräcädä yakın häm kaderle.
- Sarı galstugıñ barmı?
- Bar. Berençe bargan elnı uk, 2006 da aldım.
- Äydaman kırıs bulırga tieşme?
- Yuk, kırıs süze äydamanga turı kilmi. Äydaman ul äti-äni kebek bulırga tieş disäk, döresräk bulır. Äti-änine xörmät itälär, kiñäşlärenä kolak salalar, serlär belän dä urtaklaşalar. Äydaman da şunnan çıgıp balanı kaygırta: äti-äni kebek yakın kürä, teräk bula.
- Bügenge häm täüge tapkır tanışkan “Sälät”ne çagıştır äle, Aygöl apa.
- “Sälät” nık üste, kamilläşte, üzgärde. Tik ber möhim şart kına üz köençä kaldı: printsiplarıbız haman şul uk.
- “Sälät” prezidentı däräcäsenä niçek ireşteñ?
- “Sälät”emne yaratkanga!
- Ä “Sälät”tän tış ni belän şögıllänäseñ?
- Sportzalga yörim, fän ölkäse dä yakın miña. Törle äyberlär cıyam: mäsälän, şikär, monetalar. Gailämne, duslarımnı yaratam, alar belän aralaşırga yaratam. Matur ädäbiyat ukıym.
- Sälkeşlärgä teläkläreñ?
- Sälkeşlär! Iñ möhime, wakıtında maksatıgızga taba atlıy belegez! Balaçak – küñelle çak. Balaçakta yasalgan xatalar - xata tügel. Bu barı tırışu, üsärgä omtılu gına. Tirä-yundä bulgan keşelärdän, wakıygalardan, şartlardan sabak ala belegez. Kurıkmagız! Keşelärgä mömkin bulgan kadär yaxşılık eşlägez. Izgelek cirdä yatmıy, monı berkayçan da isegezdän çıgarmagız!