Şäxes

-         Dilärä, Sälätkä kilü tarixın söylä äle.

-         Alekseewsk rayonınıñ Balalar icatı üzägendä ireşkän uñışlarım öçen Sälätkä çakırdılar. «Bilär kalası» alanı da minem tugan rayonımda urnaşkan, şuña da şuşı alanga kildem.

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

-         Minem Sälätkä kilgänemä ällä ni ozak tügel äle. Tik şulay da anıñ üseş dinamikasın sizmi mömkin tügel. Berläşmäbez, zamança terminnar belän äytsäk, modernizatsiya yulınnan atlıy. Soñgı ellarda östämä belem birü ısulları tagın da arttı: Sälät Forumındagı faydalı uku-ukıtu programması, kızıklı proektlar, h.b.

-         Sälättäge tatar tele däräcäsen niçek bäyaliseñ? Ä başka tellärneken?

-         Eldan-el tatar tele däräcäse artkannan-arta bara. Rus telle balalar da Sälät dönyasına aşkınalar, bu bik küñelle küreneş. Bezdä tatar telen öyränergä telägän keşegä işeklär açık bit. Ä Sälätkä kilgänseñ ikän, anı öyränmi mömkin tügel: barlık programma, däreslär, çaralar tatar telendä. Äydamannar da söyläm telen üsterä, üzara gel tatarça aralaşabız. Tik ber tatar telendä genä tuktap kalmıybız: «Çit telne dä yaxşı bel», - di xalık gıybaräse. Sälät – öç telle moxit.

-         Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Miña kalsa, «Üz kullarıñ belän» isemle proekt turında uylarga kiräk.

-         Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ?

-         Sälättän tış icat belän şögıllänäm. Bıel Kazan federal uniwersitetın tämamlıym, diplomlı «pedagog-xoreograf» bulam. Icat studiyasendä balalarnı biergä öyrätäm. Eştän, ukudan buşagan arada agaçka tatar ornamentların töşeräm.

-         Sälkeşlärgä teläkläreñ?

-         Sälkeşlär! Smenadan läzzät alıgız: barlık çaralarda katnaşıgız, här mizgelne kızıklı itegez. Şul oçrakta, xatirälärne barlaganda, yözegezdä elmayu tuar. Sälät tormışta etärgeç bulıp tora, ul siña iñ kiräkle sıyfatlarnı tärbiyalärgä sälätle. Smenanıñ uñışlı buluı sezneñ üzegezdän tora.

- Ruslan, Sälätkä kilep elägü tarixın söyläp üt äle.

- 2007-nçe el ide ul. Äni Sälät alannarı turında kayandır işetkän, mine şunda cibärmäkçe buldı. Bezgä «Sälät-Rauşan» alanın täkdim ittelär, tik äni  «Laeş monda gına bit ul» dip rizalaşmadı. Şulay itep «Sälät-Bilär kalası»na kittem.

- Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

- Äye, älbättä: Gölnara Şakirowa häm Gölnaz Fäsxetdinowa.

- Sarı galstugıñ barmı?

- Äye. Berençe elda uk aldım. Ikençe sarı galstuknı miña Mars Şakirow tapşırmakçı ide. Kızık wakıyga buldı ul: «Sälät-Rauşan»nıñ turıtayagı bara, aña sarı galstuk tapşırdılar. Ul anı miña suza,  «Ruslan aña laegrak!» – di. Min almadım. (Kölä)

- Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

- Oeşmabız bu wakıt aralıgında bik üste. Zuraydı, köçe dä arttı, Tatarstannıñ tatar telendä aralaşuçı häm tatar telen öyränergä teläüçe yaşläre tormışınıñ aerılıgısız öleşenä äwerelde. Sälätneñ proektlar sanı da artkannan-arta bara. Berläşmäbez belän bik gorurlanam!

- Sälättäge tatar tele däräcäsen niçek bilgeliseñ? Ä kalgan tellärneken?

- Sälättäge tatar tele däräcäse bar tatar dönyası aldında wizit kartoçkası bulıp tora. Xalıkara forumnarıbızga da törle illärdän delegatlar cıela. Alannarda başcitäklär häm äydamannar 99,9% sälkeşlär tatarça söyläşerlek itep tırışkannarın işetep kenä tügel, kürep tä beläm. Tatarça belmägännäre anı öyränergä omtıla.

- Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

- Sälättä proektlar bik küp, yunäleşläre dä törle. Närsä citmägänen dä tiz genä äytep birä almassıñ. Üz orkestrıbız yuk älegä. (Kölä) Sälätneñ barlık yunäleşlärendä üzemne sınap kına kalmadım, üzemne taptım dip tä äytä alam.

- Sälkeşlärgä teläkläreñ?

- Sälät tormışında aktiw katnaşıgız! Sälkeş tormışınıñ kaderen belegez! 

- Islam, Sälätkä kilep elägü tarixın söyläp uz äle.

- 2006-nçı elda «Sälät-Rauşan» alanında yal ittem. Şunnan başlap Sälätsez uzgan cäem bulmadı da. Soñgı ellarda Bilärdäge Sälät Forumında katnaşam.

- Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

- Sälät bik nık üzgärde: tözeleşe dä, keşeläre dä başka. Bezneñ mondıy matur Sälät yortıbız yuk ide. KWN uynıy başlaganda Narimanow uramındagı ofiska yöri idek. Anda nibarı 3 bülmä ide. Şul bülmälärneñ bersendä, mikrodulkınlı miç, suıtkıç arasında mäzäklär yaza idek. Bügen mömkinleklär bik küp,  zur, yaktı Sälät yortı gına da ni tora! Bügenge sälkeşlärgä karap ak könläşü belän könläşäm.

- Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

- 2006-nçı elda min ingliz törkemenä eläktem, äydamannar çit tel ukıtuçıları ide. 2007-nçe elda äydamannarım Tyulpan apa Miñhacewa häm Robert abıy Miñnegulow ide.

- Sarı galstugıñ barmı soñ?

- Äye, «Rauşan 2007»-dä birdelär.

- Sälättäge tatar tele däräcäsen niçek bäyaliseñ? Ä başka tellärneken?

- Sälättäge balalar tatarça aralaşa. 10 ballık şkaladan sanasañ 7-ne kuep bula. Kamilläşergä cirlek bar äle. Rus tele 9/10, ingliz – 6/10, portugal tele –  2/10. (Kölä)

- Sineñçä, berläşmäbezgä nindi proektlar citmi?

- Proektlar bik küp, cawap birergä dä kıensınam xätta. Elek Sälät yortında «Färxäd häm Färxät» icadi duetı eşli ide, miña kalsa, menä şunı torgızırga kiräk. (Kölä)

- Sälkeşlärgä teläkläreñ?

- Barlık proektlarda da katnaşıgız. Bezneñ çorda cäyge alannar, «Fänsar» mäktäbeneñ közge-yazgı sessiyaläre, Bikmullin festiwale gına bar ide. Bügen Sälät yortı törle ostaxanälärdän, çaralardan kaynap tora.  Cäyge alannarga barıgız, forumda katnaşıgız. Sälät forumı – barlık Sälät xäräkäteneñ yöräge ul. Häm älbättä kübräk ciläk-cimeş aşagız, su eçegez. (Kölä)

-         Yoldız, Sälätkä kilep elägü tarixın söyläp uz äle.

-         Sälätkä mine respublikaküläm olimpiadada ciñgäç çakırdılar. 2000-nçe el, tatar telennän olimpiada ide ul: min 2-nçe urınnı alırga tieş idem. Tik Güzäl Usmanowa yardäme belän (ber sorauga cawapnı miña ul äytep cibärde) berençelekne yauladım.

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

-         Bügen Sälättä küpkä uñaylırak: barlık şartlar da tudırılgan. Elek awır bulgan ikän dip uylamagız, ul çornıñ da üz romantikası bar ide. Bilärgä barıp citkäç awtobustan töşülär – iñ romantik mizgel bulıp xäteremdä kalgan. Ul wakıtta awtobuslar alanga uk kermilär, Izge çişmä buenda kaldırıp kitälär ide. Alan belän küper buença ozın ber saf bulıp tezelep basıp, kuldan-kulga küçerep äyberlärne urnaştıra idek: matraslar ütep kitä, palatkalar... Äle ul çakta zamança palatkalar tügel! Tik barıber räxät ide.

-         Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

-         Xäterlim: Röstäm abıy Musin häm Gölnaz apa Bädretdinowa. Bügen Gölnaz apa Aktanışta, «Büläk» lagerendä eşli, Röstäm abıy belän küptän aralaşkan yuk.

-         Sarı galstugıñ barmı soñ?

-         Äye. 2001-nçe el, «Sälät-Rauşan»da birdelär.

-         Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ?

-         Min – jurnalist, şagıyrä. Icat belän şögıllänäm.

-         Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Citä, alar bik küp bit. Sıyfat yagın kontroldä totarga kiräk. Gomumän, Sälättä här keşe üze aerım ber proekt kebek.

-         Tatar tele däräcäsen niçek bilgeliseñ?

-         «Kamillekneñ çige yuk» dip cawap birer idem. Tatar telen öyränügä barlık mömkinleklär dä bar.

-         Sälkeşlärgä teläkläreñ?

-         Bäxetle bulıgız!

- Aywaz, Sälätkä niçek kilep eläkteñ?

- Sälkeş sıyfatında Sälättä yal itä almawıma bik ükenäm. Äydaman bularak Sälätlelär safına 2008-nçe elda kuşıldım. Bez küpmeder külämdä «Sälät-Tel» alanın açıp yañalık kerttek. Tormışım yulımda «Sälät-Tel» buluına çiksez räxmätlemen. Älege alan tellär öyrätü belän bügenge köndä dä şögıllänä. Ä ul wakıtta min Arça pedagogiya kölliyatendä «Çit tellär» fakultetında ukıy idem. Fakultetıbıznıñ 5 törkeme arasınnan 10 studentnı saylap aldılar, alar arasına min dä eläktem.

- Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

- Sälät gel xäräkättä: ul härdaim yañalık, üzgäreş ezli. Berençe tapkır Sälätkä kilgäç, biredäge optimistik ruxnı, tatulıknı kürep xäyran kalgan idem. Sälät – barlık icadi, fänni ideyalärne çınga aşıru mäydançıgı ide. Bügen dä şulay. Bügenge zamanda icadi yaşlär, törle subkulturalar bik küp: kemder rep ukıy, graffiti yasıy – tik bu gamällär härwakıtta da cämgıyat öçen faydalı bulmıy. Tieşle mäydançık, kiräkle keşelär yanda bulmau säbäple, sälät yomıla yaki tirä-yun öçen, keşeneñ üze öçen dä kurkınıçlık tudıra. Sälät isä üsterä, alga öndi, därtländerä. Ul här buın öçen dä aktual, tik kabatlanmas bula belä. Oeşmanıñ uñışka ireşüen şunnan küräm min. Keşe dä bit üskän saen aldında yaña ofıklar aça bara. Sälät tä şulay uk.

- Berläşmädäge tatar tele däräcäsen niçek bäyaliseñ? Ä kalgan tellärneken?

- Tatar telenä, oeşmanıñ bar eşçänlegen tatarlaştıruga zur omtılış bara. Tatar telen Sälät kenä tügel, ä anıñ katnaşuçıları da formalaştırganın añlarga kiräk. Soñgı 3-4 elda, eşçänlege cämgıyatkä uñay yaki tiskäre yogıntı yasıy aluçı keşe bularak, min sizäm: küñelemdä milli orlık päyda  buldı. Şuşı orlık haman üsä, zuraya: ul härdaim tatar tele, anıñ kiläçäge turında uylıy. Tatar teleneñ rusçaga integratsiyalänüe çorında – Räsäydä yaşägäç bu kotılgısız – bu uylar miña tıngılık birmi. Başta rusça uylap, annan tatarça söyläü tendentsiyase populyarlaştı. Bu xalkıbıznıñ milli bilgeläre kalmau kurkınıçı yanıy digän süz. Cırlarıbız bar: alarda tatar süzennän başka bütän berni yuk! Rus cırın tatarçaga tärcemä itep cırlaudan gına bezneñ mädäniyat üsmäs. Barıbıznı da milli ruxıbız xakında uylanırga çakıram!

- Sineñçä, berläşmäbezgä nindi proektlar citmi?

- Tatarça yumornı üsterä başlarga wakıttır. Yumor aşa bala üsä,  yazarga, uylarga, katnaşırga öyränä. Bügenge zamana texnologiyaläre alga kitkän çorda yumor minem öçen – milli telewidenie häm radioda eşläüçe kadrlar äzerläü öçen aerım ber xäräkät ul.

Kiläçägemne radioda gına tügel, telewidenie buylap ta planlaştırganda kadrlar citmäwen añlıym. Barlık ideyalärne çınga aşırır öçen gramotalı, fikerli belüçe yaşlärdän torgan komanda kiräk bulaçak.

- Sälkeşlärgä teläkläreñ?

- Üzaldıgızga konkret maksatlar kuegız. Kiläçäktä kem bulırga telägänegezne uylıy torıgız, Sälät tä sezgä yardämgä kiler. Teläkläregezdän kurıkmagız. Üsegez!

Min äydaman bulganda tanılgan şäxeslär belän bik eş oçraşular uzdıra idek. Alar da kayçandır Sälätkä yörgän keşelär ide. Bügen inde üzem ostaz rolendä. Elek tä, xäzer dä min Sälättä öyränäm. Başta şuşı şäxes urınında bulırga telim diya idem, xäzer üzem dä şulay uk ilhamlandırırga tırışam. Sez dä şuşı sistema buença eş itä alasız. Täcribä tuplagız, ilhamlanıgız, üsep, olıgaep minem urınımnı alıgız. Bu – mäñgelek dwigatel! (Kölä)

- Alsu, «Sälät»kä kilep elägü tarixın söylä äle.

- 2001-nçe elda apam belän «Sälät-Arşan»ga baru bäxetenä ireştem. Bu wakıtta miña nibarı 12 yaş ide. Ul çaklarnı bik ük xäterlämim dä inde, tik Ewpatoriyaneñ attraktsionnar parkı bügengedäy isemdä.

- Berençe äydamannarnıñnı xäterliseñme? Ä berençe sälkeşläreñne?

- Ä berençe äydamannarım 2002-nçe eldagı «Sälät-Ruxiyat»tä Gölnaz apa Galimowa häm Marat abıy Kadıyrow ide. Gölnaz apa belän äle bügenge köndä dä aralaşabız. Ä minem berençe sälkeşlärem belän 2007-nçe elgı yazgı sessiyadä tanıştım.

- Sarı galstugıñ barmı?

- Bar! Sarı galstugım da, şämäxäse dä, III häm II-nçe däräcä dä, şämäxä futbolkam da bar.

- Uzgan ellardagı Sälätne bügenge Sälät belän çagıştırıp karasak?

- Ul wakıtta Sälät ber gailä kebek ide. Ideyaläre tulıp, taşıp torgan ber keçkenä genä gailäne xäterlätä ide. Xäzer isä Sälät – ul köç. Ul könnän-kön yaktırak balkıp toruçı yoldız.
 
- Sälättä tatar tele däräcäse nindi? Ä başka tellärneke?

- Soñgı ellarda tatar tele däräcäse bik nık arttı. Sälkeşlär dä, äydamannar da, xätta kunaklar da tugan telebezdä söyläşälär. Tıñlap torırga da xätta räxät. Kalgan tellär dä Sälättä härwakıt yaşäyaçäk. Ingliz tele genä tügel, başka tellär dä öyräteläçäk dip uylıym. Läkin üz telebez liderlık pozitsiyasendä buluı aeruça şatlandıra.

- «Sälät»tän tış ni belän şögıllänäseñ?

- Reklama oeşmasında bülek citäkçese bulıp eşlim. Eş protsessınnan tış balalar öçen repetitorlık belän dä şögıllänäm.

- Kiläçäktä «Sälät»ne niçek küzallıysıñ?

- Ber 10 eldan soñ inde ul sälätle yaşlär öçen xalıkara mäydançıkka äwereläçäk. Min moña 100% ışanam.

- Sälkeşlärgä teläkläreñ?

- Minem öçen «Sälät» ul – ikençe öy, duslarım, yakınnarım. «Sälät» – küñelemneñ aerılgısız ber öleşe. Ul mine cılıta, yuata, köç häm ilham çıganagı bulıp tora. «Sälät» – ul minem balalarım. Alarda üzeñneñ çagılışıñnı kürü zur şatlık. Sälkeşlär! Här könneñ, här minutnıñ räxäten toep yaşägez! Olıgaerga aşıkmagız, barısı da alda äle. Ber mömkinlekne dä kuldan ıçkındırmagız, ukıgız, öyränegez häm, älbättä inde, elmaerga, kölergä, şayarırga onıtmagız.

-         Gölnaz, Sälätkä kilep elägü tarixın söylä äle.

-         2004-nçe el ide ul, min 1-nçe kursta ukıym. Ul wakıtta dustım Sälättä äydaman ide, gel şuşı yaşlär oeşması xakında tämläp söyli ide. Minem berençe smenam «Izge çişmä» studentlar alanı buldı. Uçak yanında kiç utıru, gitaraga kuşılıp cırlau, palatkalar şähärçege... gel yaşlek romantikası inde menä! Şuña da bu dönya mine tiz arada üzenä tartıp aldı.

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

-         Cir belän kük arası. Üzgärmi kalgan äyber ber genäder: möxit. Sälätkä genä xas duslık mönäsäbäte, tatulık ruxı, berdämlek. Sälät ul «Bez – bergä!» digän süz. Sälät – yaña açışlar mäydançıgı. Üzgärmi kalgan äyberlär şuşılar. Bügen alarnıñ köçe tagın da arta töşkän. Balalar öçen ber digän mömkinleklär, şartlar – Sälättä!

-         Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Sälätlelär belän küp aralaşam. Yañalıklarıgız şundıy küp! Ukıtu formatı, üzençälekle ostaxanälär, zamança texnologiyalär... Proektlar, miña kalsa, citärlek. Kalganın wakıt xäl itär.

-         Berläşmädäge tatar tele däräcäsen niçek bäyaliseñ? Ä kalgan tellärneken?

-         Zamana cämgıyateneñ yogıntısı bulmıy kalmagandır. Tugan teleñdä aralaşırga teläü – üze ük xörmätkä laek. Sälätkä kilgändä min üzem dä küp kenä frazeologizmnarnı, iskeräk süzlärne belep betermi idem. Miña kalsa, balalarnıñ Sälätkä tartıluınıñ töp säbäbe dä tugan telne yaratuda. Ä biredä ul teldä aralaşırga barlık mömkinleklär dä tudırılgan.

-         Sälkeşlärgä teläkläreñ?

-         Sälätneñ çäçäk atuın telim! Döresen genä äytkändä, xökümätebezneñ mondıy yaşlär oeşmalarınıñ eşçänlegenä yardäm itüe bik küñelle küreneş. Inde niçä buın Sälät tärbiyasendä üste, äle tagın küpme üsär! Äti-änilär dä balaların Sälätkä kiterergä tırışsınnar ide. Zamana cämgıyatenä Sälät kiräk. Bik yaratam, xörmät itäm bu berläşmäne. Sälätneñ ätisenä – Ädip Älmirgä – xörmätemneñ iñ olısı. Aña sälamätlek telim, şuşı xäräkätne buldıra alganına räxmätemne belderäm. Min dä, üz çiratımda, Sälätkä bulışırga äzermen: çönki ul minem öçen bik kaderle.

- Änwär, Sälätkä kilep elägü  tarixın söyläp üt äle.

- 2002-nçe elda min matematika fänennän respublikaküläm olimpiadada ciñdem, şunnan mine «Sälät-Ruxiyat»kä çakırdılar.  Anda min Alsu Gataullina, Elina Stepanowa belän tanıştım, duslaştım. Alarnı äle dä bik yakın küräm, bergä eşlibez. Şunnan soñ Ruxiyatkä tagın berniçä tapkır bardım äle, «Arşan»da da buldım. Sälät aktiwistınıñ böten rollären dä üzemdä sınap karadım: sälkeş, äydaman, «Äydamannar mäktäbe»ndä kurator, közge-yazgı sessiyalärdä ukıtuçı da buldım.

- Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

- Sälät ul tere keşe kebek. Elek bez balalar idek, xäzer yaşlär däräcäsendä. Sälät üsä, tagın da alga bara.

- Sarı galstugıñ barmı?

- Äye.

- Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

- Äye: Läysän apa Kirasirowa.

- Sälättä ni belän şögıllänäseñ?

- Berniçä texnik proektnı alıp baram: «Fänsar» mäktäbeneñ, Portfoliosınıñ saytların alıp baram.

- Ä Sälättän tış?

- Uniwersitetta ukıtam, programmist bulıp eşlim.

- Sälätkä nindi proektlar citmi, sineñçä?

- «Efäk Kanat» proektı bar ide elek, anıñ kısalarında çit illärdä dä Sälät smenaları ütä ide. Miña kalsa, säyaxät itü, dönyanı öyränü bügenge sälkeşlärgä dä kızıklı bulır ide.

- Sälkeşlärgä teläkläreñ?

- Üzegez östendä eşlägez, näticälelek öçen tırışıgız! Älbättä, sälamätlek, bäxet, ilham çişmäse teläp kalam. Icat itegez, yaña ürlär yaulagız! 

- Emil, Sälätkä kilep elägü tarixın söyläp üt äle.

- Sälätkä min 2009-nçı elda, 10-nçı sıynıfnı tämamlagaç bardım. Sälät dönyasın miña klasstaşlarım açtı: alarnıñ kübese inde küptännän Sälät alannarında yal itälär ide. Berençe könnän başlap min üzemneñ nindi dus, tatu, küñelle gailägä kilep eläkkänemne añladım.

- Berençe tapkır kürgän häm bügenge Sälätne çagıştırıp karasak...

- Eldan-el Sälät üz ofıkların kiñäytä bara. Ägär dä «Sälät: kiçä, bügen, irtägä» digän analiz yasap karasañ, anıñ üseş däräcäsen tögäl küzallarga bula, Tatarstan Respublikasınıñ yaşläre üsä, kamilläşä.

- Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

- Berençe häm soñgı tapkır Sälättä sälkeş sıyfatında min 2009-nçı elda, «Sälät-Rauşan» alanında buldım. Äydamannarım Denis Kärimow häm Rezidä Zäyniewa ide.

- Sarı galstugıñ barmı?

- Bar!

- Sälättäge eşçänlegeñ xakında söyläp üt äle.

-Biredä min üzemne şaktıy rollärdä sınap karadım: sälkeştän başlap smena direktorına kadär. Xäzerge wakıtta Sälättä «Izge çişmä» wolonterlar alanınıñ direktorı wazifasın başkaram.

- Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

- Sälättä proektlar bixisap, alar bötenese dä 100%lı uñay näticä kürsätä. Älege dönyaga eläkkän bala üzen härtörle yunäleştä üsterä ala.

- Ä Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ?

Emil: Sälättän tış ta aktiw tormış alıp baram. Bu iñ berençe çiratta yaratkan şögıllärem belän bäyle. Mäktäptä ukıtam. Gomumän, kızıksınuçan keşe min.

- Sälkeşlärgä teläkläreñ?

- Üzegezneñ yulıgıznı tabıgız, üz östegezdä eşlägez! 

-         Lyutsiya apa, Sälätkä kilep elägü tarixın söyläp ütegez äle.

-         Mäktäp ellarında tatar ädäbiyatınnan respublikaküläm olimpiadada ciñügä ireştem. Şunnan soñ mine Sälätkä çakırdılar. 2000-nçe elda berläşmä häm çın Sälät möxite belän tanıştım häm başka aerıla almadım. (Kölä)

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştırıgız.

-         Sälät, çınnan da, bik küp üzgäreşlär kiçerde. Uñay yakka. Kaywakıt biregä kilgäç min xatirälärgä bireläm: «Ä menä bezneñ wakıtta...» - dip üzennän-üze çagıştıra başlıym. Bügenge yaşlär belän kübräk aralaşkan saen Sälätneñ gel alga barganın añlıym. Berläşmäneñ kiläçäge ömetle. Kızıklı proektlar da bixisap. Bez sälkeş çakta üzebezneñ Sälät yortı xakında xıyallana idek, «Fänsar» belem sarae bulsın ide dip telädek. Bezneñ xıyallar çınga aştı, şöker. Sälät wakıt belän bergä atlıy. Bu bik şäp!

-         Berençe äydamannarıñnı xäterlisezme?

-         Äye. Cirän töstäge, bödrä çäçle – Aysılu apa. Smenadan soñ bez anıñ belän şaktıy aralaştık äle: 3 el däwamında xat alıştık. Ul wakıtta telefonnar yuk ide äle.

-         Sarı galstugıgız barmı soñ?

-         Äye.

-         Sezneñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Awır sorau. Proektlar küp. Härkem üzenä oşagan şögıl taba alaçak.

-         Berläşmädäge tatar tele däräcäsen niçek bilgelisez? Ä kalgan tellärneken?

-         Sälättä tatar tele härwakıt üzäktä buldı. Bez sälkeş çakta rus telendä söyläşsäk ştraf balları da östilär ide xätta. Biregä kilep çın tatar telendä söyläşep bula häm sine añlayaçaklar – bu bik yaxşı. Ä bütän tellär dä öyränä alu mömkinlegen bik xuplıym.

-         Sälkeşlärgä teläkläregez?

-         Sälättä ütkärgän wakıtnıñ kaderen belegez. Tanışıgız, duslaşıgız, elemtägezne yugaltmagız. Fikerdäşläreñne tabu – bik äybät ul, alar sezne härwakıt tieşle yunäleşkä borıp cibärä alaçak digän süz. Xäzerge sälkeşlär – berläşmäbezneñ laeklı ägzaları.

- Alsu, Sälätkä elägü tarixın söyläp uzıgız äle.

- 2002-nçe elda min, Bua şähäreneñ Waxitow isemendäge gimnaziya ukuçısı, Kazanga tatar ädäbiyatı buença respublika külämendäge olimpiadaga yul tottım. Tormışımdagı kötelmägän, şul uk wakıtta xälitkeç borılış şunnan başlandı.

Olimpiadanıñ yabılu tantanası ciñüçelärgä maktaulı kägazlär häm büläklär tapşıru belän tämamlandı. Läkin mäktäp ukuçıların annan da zur büläk kötkän ikän. Ul wakıtta «Sälät» yaşlär üzäge belgeçe Läysän apa Wetrowa üzeneñ elmayuı, sünmäs därte belän ciñüçe ukuçılarnı karşısına cıep ta utırttı. Sälätneñ cäyge alannarına anketa tutırdık.  Älege oçraşunıñ häm könneñ nikadär möhim bulganın ellar gına kürsätte.

Cäygä taba Räzinä apa Safina şaltıratıp, wägdä itelgänçä, alanga çakırdı. «Sälät-Rauşan 2002», Yaşel Üzän rayonınıñ Ilinka poselogındagı «Meçta» bazası. Törkemebezneñ iseme – «Räxät». Yaña tanışular, bulaçak hönärne saylarga yardäm itärlek däreslär, oçraşular häm ostaxanälär eşe, açışlarıbıznı terkäp barır öçen maxsus äzerlängän köndäleklär... Küñellärne mäñgegä yaulagan Bilär cıenı, Izge Çişmä belän tanışu, soñrak bäyrämnärgä genä aerım ber gorurlık belän kielä torgan Sälät futbolkası... Bu dönyanıñ aerım ber sixrilegenä iya bulganına Yoldız Miñnullina  da ışandırdı. Härwakıttagıça üz ısulları belän inde. (Kölä) Berençe Sälätle elımda uk şunı añladım: sälkeş gorur isemen barı aña laeklar gına yörtä ala. Dimäk, min bik yaxşı ukırga, tırış häm aktiw bulırga, aldıngı bulırga tieşmen.

Iñ berençe söränemdä bügen dä xäterlim äle:

 Räxät Sälättä –

Äye, äye!

Bez köçle däülättä –

Äye, äye!

Bez «Räxät»  törkeme!

Menä şul könnän birle min Sälättä.

  - Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştırıgız.

  - Aerma, hiçşiksez, zur! Häm här yaklap. Ämma şunısın tögäl äytä alam: Sälät berençe ellarında da, bügenge köndä dä milläte, tele, mädäniyate häm üz tarixı belän gorurlangan şäxeslär üsterä. Berençe ellarında da, bügenge köndä dä sälätle balalarnı cıya. Belemle, tırış keşeneñ barlık ürlärne dä yaulap alırga mömkinlegen isbatlap oçar kanat birä, ışanıçlı, «üze kebek» duslar belän aralaşıp yaşärgä yardäm itä. 

Gomerlek duslarım – Gölnaz apa Garipowa, Deniz, Zilä Xösnetdinowlarnı da Sälätem büläk itte. Şöker, bügenge köndä dä Sälätneñ canı bulgan Cäüdät abıy  belän Wenera apa Söläymanowlar bar. Barlık sälkeşlärne isemläp belgän, härber sälätlegä wakıt taba algan, alarnı üsterergä omtılgan Cäüdät abıy belän Wenera apa. Meñ räxmät sezgä!

- Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

- Älbättä! Güzäl apa Camaletdinowa häm Liliya apa Möxämmädiewa (Sabirowa). Güzäl apa Sälätneñ «Ua-ua» cırınıñ süzlären icat itkän keşe. Ul şunıñ kadär Sälät keşese, bügen dä Sälät dönyasına çumıp, Sälät belän yanıp  yaşäwemdä anıñ öleşe şaktıy zur. Liliya apa Möxämmädiewa Kazanda yaşi, ike kız üsterä. Berençe häm başka äydamannarım belän dä aralaşıp yaşibez, şöker.

- Sarı galstugıñ barmı soñ?

- Bar! Cäüdät abıynıñ sarı galstuknı tapşırgan mizgele bik kaderle.  Anı bäylägän wakıtta nindider ışanıç, söenü xise biläp algan ide. Tormışta törle söeneçle häm borçulı wakıygalar arasında anıñ üz urını bar.

- Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ? 

-  Sälättän tış Kazan şähäre Başkarma komitetı Apparatınıñ tellärne üsterü häm ictimagıy oeşmalar belän üzara bäyläneşlär bülegeneñ baş belgeçe bulıp eşlim. Gailäm bar.

- Sineñçä Sälätkä nindi proektlar citmi?

- Sälät zaman taläplärenä karata barlık proektlarnı buldırıp, tormışka aşırıp bara.

- Sälättä tatar tele däräcäsen niçek bäyaliseñ? Ä başka tellärneken?

- El saen üsä. Tugan telebezneñ Sälättä saklanıp kaluına gına tügel, näk menä biredä üsärgä tieşlegenä dä ışanam.

- Sälkeşlärgä teläkläreñ?

- Köçle şäxeslär bulıgız: gailädä häm cämgıyattä başkarırga tieşle wazifalarnı laeklı ütägez. Sälät ruxın saklap, şul dönyanı häryaklap üsteregez! Bäxetle bulıgız, başkalarnı da bäxetle itegez!

-         Änwär, Sälätkä kilep elägü tarixın söyläp üt äle.

-         2012-nçe el ide ul. Ul wakıtta min «Udar-tatar» KWN komandası sostawında uynıy idem. Berwakıt repetitsiya wakıtında miña KWNga bagışlangan 4-nçe smenanıñ, yagni «Sälät-Şäxes»neñ direktorı bulırga täkdim ittelär. Anıñ aldınnan äle min äydaman bularak «Sälät-Rauşan»ga barıp  kaytırga da ölgerdem.

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

-         Ul wakıtlarnı bik sagınam, balalar belän eşläwe bik küñelle bulgan ikän. Sälät tagın da üste, nıgıdı, baedı.

-         Berläşmädäge tatar tele däräcäsen inçek bilgeliseñ? Ä kalgan tellärneken?

-         Miña kalsa, biredä eş tatar telen belüdä genä tügel, ä anı öyränergä omtıluda da. Sälät xäräkäte bar, ul tatar telen öyränergä yardäm itä häm bu bik şäp! Kalgan tellärneñ däräcäse dä yugarı. Bez bit Sälättä! (Kölä)

-         Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ?

-         Bezneñ üz studiyabez bar, ul wideolar töşerü belän şögıllänä. KWNnı da onıtıp betermim, älbättä.

-         Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Bezdä proektlar bik küp. Bötenese bik kızıklı, üzençälekle. Bügenge köngä kadär uylıy idem: nik keçkenä balalar belän eşläüçe berär proekt täkdim itüçe yuk ikän dip. «Bäläkäç»ne başlap cibärgäç, bezdä barısı da bar dip sanıym.

-         Sälkeşlärgä teläkläreñ?

-         Sälättä bulıgız! 

-         Nadir, Sälät berläşmäsenä kilep elägü tarixın söylä äle.

-         Matematika häm rus telennän respublikaküläm fän olimpiadalarında katnaşa idem. Ciñü yaulagannan soñ mine Sälät alannarına çakıra başladılar. 2006-nçı elda berençe tapkır «Sälät-Rauşan»da buldım.

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

-         Bügenge Sälät – ul köç! Katnaşuçıları küp, şartları yaxşı. Hämmäse üzara elemtädä tora, ni disäñ dä mäglümati texnologiyalär çorı şul. Ber süz belän äytkändä, bügenge Sälät şäp!

-         Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

-         Äye: Gölşat apa Şakirowa häm Yoldız apa Miñnullina. Törkememne dä xäterlim: Lenar Siracew, Miläüşä Musina, Fänzil Raxmatullin...

-         Sarı galstugıñ barmı?

-         Älbättä! Ikençe däräcäm dä bar äle.

-         Sälättäge tatar tele däräcäsen niçek bäyaliseñ? Ä kalgan tellärneken?

-         Berläşmäbezneñ üz ruxı, üz möxite bar. Bu bik möhim. Sälät eçendä kaynap torıp ta tatarça söyläşmäü – här keşeneñ üz eşe, älbättä. Şäxsän minem 10 el eçendä tatar telenä tartıluım bik küp tapkırga üste. Bu da bik möhim.

-         Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Sport çaraları, miña kalsa.

-         Sälkeşlärgä teläkläreñ?

-         Üsegez, wakıtıgıznı buşka uzdırmagız, barısın da namus kuşkança başkarıgız! 

-         Aydar, Sälätkä niçek kilep eläkteñ?

-         Sälät belän berençe tanışuım «BikaFest» festiwalendä buldı. Festiwaldän soñ min Sälät belän duslıgımnı däwam itärgä, biredä üsärgä telädem: közge sessiyadä, başka proektlarda katnaşa başladım.

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

-         Miña kalsa, alarnı çagıştırırga kiräkmi. Sälät – alga atlau ul. Älege adımnar xäterdä mäñgegä uelıp kala.

-         Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

-         Ni kızganıç, minem äydamannarım bulmadı. Ämma üzem äydaman bulu bäxetenä ireştem! Mondıy ışanıç minem öçen bik kaderle buldı.

-         Sarı galstugıñ barmı?

-         Minem maxsus tartmam bar: anda min sarı galstugımnı gına tügel, ä Sälätneñ barlık atributikasın saklıym.

-         Sälättäge tatar tele däräcäsen niçek bilgeliseñ? Ä kalgan tellärneken?

-         Sälättä tatar tele däräcäse härwakıt yugarı buldı. Min moña, şäxsän, bik şat. Üzläre tatar bulmasalar da, Sälät proektlarında katnaşır öçen telebezne öyränergä omtıluçılar gel igtibarımnı cälep itä ide. Başka tellärne belü däräcäse dä kalışmıy. Ingliz tele – aeruça da. Küp kenä elekkege sälkeşlärneñ bügenge köndä çit ildä yaşäüläre moña dälil bulıp tora.

-         Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Sälättä proektlar baytak. Här yunäleş tä unikal.

-         Sälkeşlärgä teläkläreñ?

-         Yaş buınga tugan ilebezne, Tatarstanıbıznı, tatar telen yaratuların telär idem. Goref-gadätlärebezne, mädäniyatebezne bergäläşep saklıyk! 

– Färxäd, Sälätkä kilep elägü tarixın söyläp üt äle.

– 1995-nçe el ide ul. Mine respublikaküläm fizika olimpiadasında  ireşkän uñışlarım arkasında biregä çakırdılar.

– Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştırıp kara äle.

– Aerma bik zur. Katnaşuçılar häm alannar sanı, material-texnik yagı da üzgärgän, älbättä.

– Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

– Äye. Gölnaz apa Äxmätowa, Yaşel Üzän, 2-nçe törkem. Gölnaz apa Sälät gimnı köeneñ awtorı da äle. Bıelgı Bilärdäge Sälät Forumında anı kürügä bik şatlandım.

– Sarı galstugıgız barmı?

– Galstugım yuk. Tik säbäbe bar: min sälkeş bulgan çakta alarnı birmilär ide...

– Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ?

– Eşlim, xatınım belän ike bala üsteräbez. Anıñ berse inde sälkeş. Ara-tirä törle ictimagıy häm belem birü proektlarında katnaşam.

– Sälättäge tatar tele däräcäse nindi, sineñçä?

– Min Sälätkä kilgändä tatarça awır söyläşä idem. Xäzer isä tormışımda tatar tele urını rus häm ingliz telläre däräcäsenä yakınlaşa bara dip äytsäm yalgış bulmas. Bügenge kön sälkeşläre ingliz telen dä yaxşı belä, dimäk, tatar teleneñ kiläçäge öçen dä tınıç bulırga mömkin.

– Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

– Sälät irtäme-soñmı global däräcädä bar tatar balaların berläşteräçäk. Nindi proektlar kirägen wakıt üze kürsätep barır. Äle ozaklamıy yaş wikipedistlar öçen Sälät yortında yaña proekt başlap cibärergä cıenabız.

– Sälkeşlärgä teläklär?

– Cilkenderep yöräklärne, aşkın dustım böeklekkä... Ellar ütep keşelekne öyrät sin izgelekkä! Bezneñ törkem şagıyrälärebez yazgan yullarnı 20 el uzsa da onıtıp bulmıy ikän!

- Sälätkä elägü tarixın söyläp uz äle, Ence.

- Min Sälät belän 2013-nçe elda tanışa başladım. Şul elda Sälät oeştırgan «Bikafest» festiwalendä katnaştım. Awtor-başkaruçı nominatsiyasendä maxsus büläk aldım. Häm här elnı älege festiwalne kaldırmadım. 2015-nçe elda Sälättän «Lider goda»da  katnaşıp, 2-nçe urın yauladım. Şul elnıñ cäendä berençe tapkır «Sälät- Rauşan» alanında yal ittem. Bıel da «Sälät-Rauşan»nı sayladım.

- Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

- Berençe tapkır «Bikafest»ta katnaşkanda mine iñ gacäpländergäne böten sälkeşlär, äydamannarnıñ berdämlege, bergä biyuläre, cırlauları, üzara ciñel aralaşuları, ber-bersenä cılı mönäsäbäte buldı. 2 kön festiwaldä bulgannan soñ, minem bu keşelär yanınnan kitäsem kilmäde. (Kölä)

- Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

- Xäzerge Sälättä yunäleşlär küp, ul törle yaktan üsä. Mäsälän, fännär buença, tellär öyränü, intellektual uennar arta. Bu bik yaxşı.

- Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

- Berençe äydamannarım minem öçen iñ kaderle keşelärgä äwereldelär. Nazlıgöl apa belän Räzil abıy minem öçen bik yakın keşelär.

- Sarı galstugıñ barmı soñ?

- Sarı galstugım yuk älegä, läkin kiläçäktä bulır dip ömetlänäm. Alla birsa!

- Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ?

- Sälätneñ nindi proektına çakırsalar, şunda baram, bik teläp katnaşam. Monnan tış wokal belän şögıllänäm, fortepianoda uynıym, şigırlär yazam. TNW kanalında Rezidä apa Xäsänowa belän «Kiçke aş» tapşıruın alıp baram. Aşarga peşerergä yaratam,  yaña retseptlar öyränäm. Iñ möhime - tırışıp ukıym.

 - Sälkeşlärgä teläkläreñ?

- Härwakıt Sälät belän bulıgız. Tırışıgız, wakıtnı buşka äräm itmägez, härwakıt berdäm, ber-beregezgä häm başkalarga karata yardämçel bulıgız. Şulay bulsa, bezneñ bar da yaxşı bulaçak.  

-         Sälätkä elägü tarixın söyläp uz äle.

-         Minnän ike yaşkä ölkän abıem Azat tugızınçı sıynıfta ukıganda, berniçä respublika olimpiadasında ciñep, Sälätkä barırga yullamaga iya buldı. Cäyge alanda bulıp kaytkannan soñ, anıñ turıda bik küp söyläde. Şul wakıtta min Sälätkä gaşıyk buldım häm kiläçäktä niçek tä bulsa anda elägü turında xıyallana başladım. Ozak ta ütmäde, 2 eldan, respublika olimpiadasında 4-nçe urınnı algannan soñ, mine dä Sälätkä çakırdılar. Şulay itep 1999-nçı elda minem Sälät dönyasına säyaxätem başlanıp kitte.

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

-         Aerması bik zur. Ul ellardagı Sälät kübräk intuziazmda eşlägänder kebek toela. Arkadaş häm fikerdäşlär törkeme tatar xalkınıñ kiläçägen kaygırtıp başlanıp kitkän cäyge alan bügenge köndä inde däülätebezneñ yardämen toep torgan, zur, abruylı oeşmaga äwerelde.

-         Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

-         Älbättä xäterlim. Gölnaz apa Bädretdinowa häm Alsu apa Tukmanowa. Äle kaydadır öydä şul elgı teläklär bloknotı da bulırga tieş. (Kölä)

-         Sarı galstugıñ barmı soñ?

-         Bar. Sarı galstuknı bik ozak teläp köttem, kayçan häm ni öçen aña iya bulganımnı gına xäterlämim. Mindä äle ikençe däräcäle orden da bar. (Kölä)

-         Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ?

-         Bügenge köndä gailäm belän Kanadada yaşim. Eşlim häm balalar üsteräm. Kiläçäktä alar tatar xalkınıñ laeklı ulları häm kızları bulırlar dip ömetlänäm. Buş wakıt tabılsa, balık totam, ciläk cıyam häm xokkey uynarga öyränäm.

-         Sineñçä Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Sälätkä, minemçä, töple, fänni proektlar citmi. Sorau – täkdimne tudıra dilär bit, dimäk andıy sorau älegä citärlek däräcädä ölgermägän.

-         Sälkeşlärgä teläkläreñ?

-         Miña üz wakıtında Stiw Djobsnıñ Stenford studentları karşındagı çıgışı bik nık täesir itte. Min şul çıgıştagı studentlarga bulgan teläkne kabatlar idem: Stay Hungry. Stay Foolish. Minemçä monnan da yaxşırak äytep bulmıydır, mögaen.

-         Sälättä tatar tele däräcäsen niçek bäyaliseñ? Ä başka tellärneken?

-         Sälättä tatar tele bar. Tel bit ul interfeys wazifasın üti. Kübräk tellär kullansañ, belsäñ, kübräk informatsiyane üzläşterä, yaisä citkerä alasın. Min küptellelek öçen!

-         Wazıyfañ?

-         Min bik gadi sistemnıy administrator bulıp eşlim. Eş kına nindider faydalırak, mägnäleräk eş eşlise kilep kitä. Urta yaşlär krizisı mikän, belmim. (Kölä)

-         Sälätkä kilep elägü tarixın söyläp üt äle, Aysılu.

-         2006-nçı elnıñ cäendä äni mine kaya cibärergä ikän dip baş wattı: awılgamı, äbi yanınamı, ällä inde lagergamı? Äniem – G. Kamal teatrı aktrisası – balanıñ säläten keçe yaştän ük açarga kiräklegen äybät añlıy ide. Şuña da ul «Sälät-Rauşan» alanın sayladı.

-         Berençe kürgän häm bügenge «Sälät»ne çagıştır.

-         «Sälät-Rauşan 2006» – äydaman häm citäkçelärneñ köçle komandası bularak isemdä kalgan. Berençe el bulganga minem öçen barısı da yaña häm kızık ide: äydamannar ber digän, çaralar şäp, balalar – iñ sälätleläre! Barısı da ber urında! Min moña bik şakkatkan idem. Ul wakıtta Sälät räxät moxit ide, ä xäzer bar dönyaga tanılu algan balalar häm yaşlär oeşması. Şäp bit!

-         Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

-         Läysän apa Xälimowa häm Rişat abıy Xäsänow. Alar şundıy äybätlär ide! Alarga räxmätem zur. Rişat abıy zur gailäbezneñ ätise bulsa, Läysän apa änigä äylänä aldı. Barlık borçılu, ikelänü häm kurkularıbıznı bik ciñel yukka çıgarırga yardäm ittelär.

-         Sarı galstugıñ barmı?

-         Äye, berençe bargan elnı uk aldım.

-         Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ?

-         Min M.Cälil isemendäge Tatar akademiya opera häm balet teatrı solistkası. Barlık tormışım teatr belän bäyle.

-         Sineñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Bälki, Sälät teatrıdır? (Kölä) Balalar häm yaşlär arasında yaş talantlar bik küp bit.

-         Sälkeşlärgä teläkläreñ?

-         Sälättä ütkärelgän här könneñ, här mizgelneñ kaderen belegez! Sälät dönyaga karaşnı üzgärtä, kamillekkä öndi – şunı onıtmagız. Sälät äle ul – gailä dä. Sälät – minem tormışımda bulgan iñ şäp moxit! 

-         Ilşat, Sälätkä elägü tarixın söyläp uz äle.

-         2003-nçe elda tatar telennän respublikaküläm olimpiadasında ciñü yauladım, şunnan soñ mine Sälätkä çakırdılar. Tik ul elnı bara almadım: Krımga festiwalgä kittem. Ikençe elga tagın çakıru kilgäç, barmıy tüzep kalıp bulmadı: şunnan birel min sezneñ belän! (Kölä) Sälkeş, äydaman, ölkän äydaman, ukıtuçı – barlık statuslarda da katnaşıp çıktım bugay. «Saba», «Rauşan», «Şäxes», «Arşan, «Zäy» smenalarında buldım, yazgı häm közge sessiyalärne dä kaldırmadım. Xäzer komandabız belän berlektä Sälätneñ media-yözen buldırırga yardäm itäm. Törle çaralardan roliklar töşeräbez.

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştır.

-         Dönya üzgärä. Gomumän, bar närsä dä üzgärä. Sälät tä üsä: sisteması, keşeläre, forması. Tik üzgäreşsez kaluçı äyberlär dä baytak. Misalga, äytep-añlatıp betergesez gailä moxite, cılı atmosferası, tılsımlılık... Biredä üzeñneñ üzençälek buluıñnı, döres yulda ikäneñne añlıysıñ. Berençe kürgän Sälätne min berkayçan da onıtmayaçakmın. Gacäep xislär kiçergän idem! Xäzer dä säxnädä çıgış yasauçı balalarnı kürgändä alar öçen Sälätneñ gadäti lager yaki icttimagıy oeşma gına bulmawın añlıym. Berençe çiratta, Sälät kürenmäs köç häm därt ul! Näk tä menä şuşı xislär üsärgä öndi, belemgä ımsandıra.

-         Berençe äydamannarıñnı xäterliseñme?

-         Älbättä! Ilnar abıy Şafigullin häm Aysılu apa Raxmatullina. Berençe äydamannarnı onıtıp bulmıydır ul: çönki näk tä menä alardan Sälät dönyası belän tanışu başlana. Ilnar abıy bik kızık, «ciñel» keşe ide, ä Aysılu apa cawaplı, bik tärtiple bulıp isemdä kalgan. Bu keşelär biredä gailäne almaştıra aldılar.

-         Sarı galstugıñ barmı soñ?

-         Bar. Berençe elnı uk tapşırdılar.

-         Sälättän tış ni belän şögıllänäseñ?

-         Filmnar töşeräm.

-         Sälkeşlärgä teläkläreñ?

-         Üzegezne öyränegez. Bu frazanı akıllı süz bularak kına kabul itmägez, mägnäsenä töşenegez. Bu süz üz eçenä «üzeñne añlau», «rejim», «analiz» kebek töşençälärne ala, «Min bu dönyaga nik tugan?», «Kem bulıp eşlärgä tieş?», «Üzemne niçek aça alam?» kebek soraularga cawap ezli. Alar miña bügenge köndä dä tınıçlık birmi, här yaş keşe alarnı üzenä birergä tieş dip sanıym. Aeruça çıgarılış sıynıf ukuçılarına bu soraunı birä belü möhim: hönär saylaganda yalgışmagız. Küñelegezne tıñlagız. Başkalarnı tıñlamagız.  

-         Sälätkä kilep elägü tarixın söyläp ütegez äle.

-         1995-nçe elda min Sälätkä äydaman bularak kildem. 1996-nçı elda Tatarstan respublikaküläm yaşlär ictimagıy «Sälät» fondınıñ general direktorına äyländem, 1998-dä Tuapseda uzgan «Sälät-Rauşan» alanınıñ direktorı bulıp eşlädem.

-         Berençe kürgän häm bügenge Sälätne çagıştırıgız.

-         Elekkege Sälät – respublikaküläm fän olimpiadaları ciñüçeläre öçen xäräkät ide. Bügen dä ul şundıy uk xäräkät. Tik xäzer anı böten dönyada kürep, işetep belälär. Katnaşuçıları sanı da 30 meñnän artıp kitte.

-         Biredäge berençe ukıtuçılarıgıznı xäterlisezme?

-         Älbättä: Ädip Älmir, Räis Boxaraew, Rawil Hadiew, Rinat Yakuşew, Flera Safiullina, Flüs Latıyfi, Mäsgudä Şämsetdinowa, h.b.

-         Sälättä ireşkän uñışlarıgız nindi?

-         Kömeş bilgem bar.

-         Sezneñçä, Sälätkä nindi proektlar citmi?

-         Miña kalsa, Sälät ul – 22 yaşlek üsep kilüçe agaç. Üzenä närsä citmägänen añlap, üze ük şunı tälap itä.

-         Sälkeşlärgä teläkläregez?

-         Mäxäbbät, bäxet häm küñel baylıgı telim!